خیابان ولیعصر (عج) بلندترین و یکی از زیباترین خیابانهای خاورمیانه و نماد کالبدی-فرهنگی شهر تهران است.
این خیابان با حدود ۱۸ کیلومتر طول، شهر را از جنوب (راهآهن) تا شمال (تجریش) به هم پیوند میدهد و به دلیل تنوع جدارههای معماری دورههای مختلف،، ساختار شهری منحصر به فردی ارائه نموده است.
شاخصترین ویژگی کالبدی خیابان: درختان چنار کهنسال دو طرف خیابان که قدمت برخیشان به بیش از ۷۰ تا ۱۰۰ سال میرسد و «تونل سبز» ایجاد کردهاند.
جداره شرقی و غربی خیابان دارای کاربریهای متنوع: اداری (وزارتخانهها، سازمانها)، تجاری (پاساژها، مغازهها)، فرهنگی (سینماها، تئاتر شهر، خانه هنرمندان، موزهها)، اقامتی (هتلها) و مسکونی است.
این خیابان، در بطن تحولات اجتماعی معاصر، بسیاری از راهپیماییها، جشنها، و اعتراضات تاریخی ایران (از دهه ۱۳۲۰ خورشیدی تا امروز) را به خود دیده است.
خیابان ولیعصر امروزه در فهرست «آثار ملی ثبت شده معاصر» قرار گرفته و به عنوان عنصر میراث فرهنگی زنده، مورد حفاظت نسبی است.
سازندگان
در دوره قاجار، به صورت مسیر باغراهی و شوسهای میان شمال و جنوب تهران و ییلاقات شمیران وجود داشت (معروف به «جاده قدیم» یا «جاده مخصوص»).
در زمان پهلوی اول (اوایل قرن چهاردهم شمسی)، این جاده سامانیابی شد و به نام خیابان پهلوی (پهلوی اول و دوم) توسعه یافت و به تدریج با احداث ساختمانهای شاخص، جایگاه ویژه شهری پیدا کرد.
پس از انقلاب ۱۳۵۷، نام خیابان به «ولیعصر» تغییر یافت.