بیستون بزرگترین سنگ‌نوشته جهان نخستین متن شناخته شده ایرانی و از آثار دودمان هخامنشیان (۵۲۰) پ. م) واقع در شهر بیستون از توابع شهرستان هرسین در سی کیلومتری شهر کرمانشاه بر دامنه کوه بیستون است. سنگ‌نوشته بیستون یکی از مهمترین و مشهورترین سند های تاریخ جهان و مهم ترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است که شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گئومات مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان می‌دهد. سنگ نوشته بیستون از آنجایی که در ۳ نسخه مشابه هم معنی به زبان ،ایلامی زبان اکدی و فارسی باستان و به خط میخی نگاشته‌شده‌است یکی از مهم ترین عوامل رمزگشایی خط میخی و زبان فارسی باستان بوده‌است و اهمیتی مشابه با سنگ رزتا در رمزگشایی از هیروگلیف مصری دارد. محوطه بیستون از آثار ملی ایران است که در سال ۲۰۰۶ در ردیف هشتمین اثر کشور در فهرست آثار میراث‌جهانی به شماره ۱۲۲۲ در سی امین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در شهر ویلنیوس لیتوانی به ثبت رسیده‌است.